Rosjanie tylko na to liczą. Tak rozpoznasz fejkowe nagrania z wojny
Pole walki wyewoluowało. Działaniom kinetycznym towarzyszy dezinformacja. W sieci nie brakuje nagrań, które na pierwszy rzut oka pochodzą z linii frontu. Współczesna technologia pozwala stworzyć takie materiały w domowym zaciszu, co sprzyja propagandystom. Dobrym przykładem jest Arma 3.
Pole walki na przestrzeni kilkudziesięciu lat bardzo się zmieniło, a ważną rolę odgrywają media społecznościowe lub, najogólniej mówiąc, możliwość dynamicznej wymiany informacji. Zmieniły się również gry komputerowe i dla kogoś spoza tej branży wielkim zaskoczeniem mogą okazać się takie obrazki, jakimi raczą nas twórcy The Callisto Protocol, którzy postanowili przesunąć granicę fotorealizmu.
Niby dwa inne tematy, a jednak "wszystko układa się w logiczną całość". Wiedzą o tym twórcy Arma 3 ze studia Bohemia Interactive, którzy borykają się z pewnym problemem. Otóż nagrania z ich symulacyjnej gry wojskowej trafiają w ręce propagandystów i tak tworzone są "fejki".
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Arma 3 to potężne narzędzie
Najpierw kilka słów o tym, z jaką potęgą mamy do czynienia w kontekście Arma 3. Jednym z filarów serii Arma jest to, jak bardzo gry są otwarte na personalizację i zawartość generowaną przez użytkowników. Moderzy mogą tworzyć zupełnie nowe tereny, pojazdy naziemne, samoloty, broń, mundury, wyposażenie i scenariusze. Następnie mogą podzielić się swoimi kreacjami ze społecznością graczy.
Aktualnie istnieje ponad 20.000 modów do Arma 3 dostępnych do pobrania poprzez platformę Steam. Ta swoboda ma również swoje minusy; niektóre z nagrań (po odpowiedniej obróbce) mogą posłużyć jako potencjalny fake news. O tym problemie mówi Pavel Křižka, czyli PR Manager Bohemia Interactive.
Podczas gdy pochlebne jest to, że Arma 3 symuluje współczesne konflikty wojenne w tak realistyczny sposób, z pewnością nie jesteśmy zadowoleni z tego, że może być ona mylona z prawdziwymi materiałami z walk i wykorzystywana jako propaganda wojenna. Zdarzało się to w przeszłości (filmy z Arma 3 rzekomo przedstawiały konflikty w Afganistanie, Syrii, Palestynie, a nawet między Indiami a Pakistanem), ale obecnie treści te zyskały na popularności w odniesieniu do obecnego konfliktu na Ukrainie. Próbowaliśmy walczyć z takimi treściami poprzez flagowanie tych filmów do dostawców platform (FB, YT, TW, IG itp.), ale jest to bardzo nieskuteczne. Z każdym zdjętym filmikiem, każdego dnia wrzucanych jest dziesięć kolejnych.
Jak rozpoznać fake video?
Twórcy wyciągają pomocną dłoń i tłumaczą, jak możemy rozpoznać fałszywe nagrania. Poniżej umieszczamy instrukcję wraz z materiałem szkoleniowym.
- Bardzo niska rozdzielczość
Nawet przestarzałe smartfony mają możliwość dostarczania filmów w jakości HD. Fałszywe filmy mają zazwyczaj znacznie niższą jakość i są celowo rozpikselowane i rozmyte, aby ukryć fakt, że pochodzą z gry wideo.
- Trzęsąca się kamera
Aby dodać dramatyzmu, takie filmy często nie są rejestrowane w grze. Autorzy filmują ekran komputera z uruchomioną grą w niskiej jakości i z nadmiernym drżeniem kamery.
- Często odbywają się w ciemności lub w nocy
Materiał filmowy jest często ciemny, aby ukryć niewystarczający poziom szczegółowości sceny z gry wideo.
- Przeważnie bez dźwięku
Efekty dźwiękowe w grze są najczęściej odróżnialne od rzeczywistości.
Jak rozpoznać fake video? Ciąg dalszy
- Nie widać ludzi w ruchu
Podczas gdy gra może symulować ruch pojazdów wojskowych stosunkowo realistycznie, uchwycenie naturalnie wyglądających ludzi w ruchu jest nadal bardzo trudne, nawet dla najbardziej nowoczesnych gier.
- Widoczne elementy Heads Up Display (HUD)
Czasami widoczne są interfejsy użytkownika gry, takie jak wybór broni, liczniki amunicji, stan pojazdu, powiadomienia itp. Często pojawiają się one na krawędziach lub w rogach materiału filmowego. Takie elementy widzimy na głównej fotografii artykułu.
- Nienaturalne efekty cząsteczek
Nawet najnowocześniejsze gry mają problem z naturalnym przedstawieniem wybuchów, dymu, ognia i pyłu, a także tego, jak wpływają na nie warunki środowiskowe. Zwróć uwagę przede wszystkim na dziwnie oddzielone chmury.
- Nierealistyczne pojazdy, mundury, wyposażenie
Osoby z zaawansowaną wiedzą na temat sprzętu wojskowego mogą rozpoznać użycie nierealistycznych zasobów wojskowych dla danego konfliktu. Na przykład, w jednym z szeroko rozpowszechnionych fałszywych filmów, amerykański system obrony powietrznej C-RAM zestrzeliwuje amerykański samolot naziemny A-10. Jednostki mogą również prezentować nieautentyczne insygnia, kamuflaż itp.
Apel do graczy i "nie-graczy"
Pamiętajmy, że rozpowszechnianiu kłamstw służy możliwość dynamicznej wymiany informacji; człowiek nie ma czasu, by ciągle coś weryfikować i na tym korzystają propagandyści. Jednak ten miecz ma dwa ostrza. Możemy skorzystać z dobrodziejstw mediów społecznościowych i wysłać budzący wątpliwości materiał wprost do twórców i poprosić o weryfikację.
Sebastian Barysz, dziennikarz Polygamii
