Nikola Tesla - wizjoner, który zmienił świat
O północy z 9 na 10 lipca 1856 roku, w wiosce Smiljan (na dzisiejszych terenach Chorwacji) urodził się genialny wynalazca Nikola Tesla. Tesla zrewolucjonizował świat technologii dzięki odkryciom w dziedzinie elektromagnetyzmu, elektryczności i bezprzewodowego zasilania. Jego pomysły zmieniły świat.
Tesla opatentował ponad 100 wynalazków, głównie dotyczących elektryczności (silnik elektryczny, prądnica prądu przemiennego, autotransformator, dynamo rowerowe, radio, elektrownia wodna, bateria słoneczna, turbina talerzowa, świetlówka i transformator Tesli - rezonansowa cewka wysokonapięciowa). Z okazji urodzin słynnego wynalazcy, ukazała się książka dziennikarza Toma McNichola pt. AC/DC: The Savage Tale of the First Standards War, która opisuje zmagania Tesli i Edisona o supremację na polu elektryczności.
Tesla - początki Nikola Tesla wcześnie zainteresował się elektrycznością - najpierw uczył się na studiach inżynierskich na uniwersytecie w austriackim Grazu. Potem został inżynierem w firmie telegraficznej w Budapeszcie w 1881 roku. Tam prawdopodobnie Tesla (bazując na swojej rewolucyjnym pomyśle rotacji pola magnetycznego) wpadł na pomysł konstrukcji silnika na prąd przemienny, który jednocześnie mógłby pełnić rolę prądnicy. Tesla przeszedł do firmy Continental Edison Company w Paryżu, skąd trafił do USA. Tam też spotkał Thomasa Edisona - swojego wielkiego oponenta, z którym przez całe życie prowadził spór o prąd przemienny.
Tesla kontra Edison - spór o prąd przemienny Tesla w ciągu roku zwiększył o 50 proc. wydajność generowania prądu w elektrowniach Edison, pracujących na prąd stały. Potem Tesla zaproponował Edisonowi przejście na prąd przemienny, co znacznie bardziej pozwoliłoby poprawić ich wydajność. Jednak Edison - nie wiedzieć czemu - odrzucił ten pomysł. Po wielkiej kłótni w 1886 roku obaj panowie się rozstali (Edison nie zapłacił Tesli). Jednak zanim to się stało, Tesla zdążył jeszcze udoskonalić prądnice oraz silniki prądu stałego, a także system dystrybucji prądu zmiennego. Edison na łożu śmierci wyznał podobno, że się mylił i że jego największym błędem było zignorowanie Tesli, w sprawie prądu przemiennego, który zrewolucjonizował XX wiek.
Sukcesy Tesli Na szczęście w pomysły Tesli postanowił zainwestować inżynier i przedsiębiorca, George Westinghouse, współwłaściciel Western Union Company. Tesla opracował wtedy podstawy generowania i przesyłu prądu przemiennego, które są stosowane do dzisiaj na całym świecie. Stworzył też projekty świetlówki oraz silnika elektrycznego. Następnie Tesla zbudował pierwszą elektrownię prądu przemiennego i linię przesyłową, która zasiliła oparte na świetlówkach jego pomysłu oświetlenie wszystkich stacji kolejowych Western Union na północnym wschodzie USA. Instalacje Tesli błyskawicznie przejęły rynek prądu w USA, a sam Edison, który za wszelką cenę bronił się przed przejściem na prąd przemienny, został wreszcie zmuszony do zmiany prądu we wszystkich swoich elektrowniach. Tesla dobił ostatecznie elektrownie na prąd (i Edisona), wymyślając turbinę wodną, która generowała prąd przemienny w oparciu o energię wody w rzekach. Westinghouse Electric dzięki Tesli wygrał wojnę o projekt zasilania wodą z wodospadu Niagara.
Rewolucyjna cewka Tesli i proces z Marconim o radio Tesla skonstruował cewkę wysokonapięciową, która potrafi wysyłać bardzo silne fale elektromagnetyczne. Próbował skonstruować urządzenia do przesyłu prądu bez użycia kabli, ale ostatecznie wpadł na pomysł przekazywania fal dźwiękowych. Wymyślił tym samym sposób działania radia... Jednak w1900 roku Marconi wyprzedził Teslę o kilka dni, opatentowując rozwiązanie radia. Tesla zawzięcie procesował się z Marconim, próbując udowodnić, że ten bezprawnie wykorzystał w swoim radiu opatentowaną przez Teslę cewkę. Doprowadziło go to do bankructwa. Los ostatecznie dobił Teslę, gdy Marconi zdobył nagrodę Nobla za stworzenie radia, chociaż korzystał on z pomysłów Tesli. Ostatecznie Tesla wygrał sprawę patentu na radio w Sądzie Najwyższym USA - niestety wyrok ukazał się tuż po jego śmierci.
Tesla - wynalazca, ekscentryk Tesla stał się sławny na całym świecie, zadziwiał i przerażał widownię swoimi pokazami elektrycznymi oraz swoimi wynalazkami. Jego pomysły w bezprzewodowej komunikacji i elektryczności dały początek wielkim wynalazkom - od radia do sieci WiFi. Błyskotliwy wynalazca pod koniec życia opatentował pierwszy na świecie pilot radiowy, a potem skonstruował zdalnie sterowane maszyny. Przewidział też futurystyczną latającą maszynę, która nie będzie miała silnika, paliwa, ani nawet skrzydeł - zamierzał wykorzystać energię samej planety jako przewodnik energii oraz energię z promieniowania kosmicznego. Obsesyjnie poszukiwał też tzw. wolnej energii, próbując nawet zmienić prądnicę Faradaya w urządzenie, które samo produkowałoby energię. Nie udało mu się to, a po latach naukowcy udowodnili, że pomysł tej maszyny łamał prawa fizyki.
Wolna energia - obsesja Tesli Jego pomysły wykraczały daleko poza swoją epokę. Był ekscentrykiem jak na wynalazcę przystało - obsesyjnie kochał gołębie, za to nienawidził wszelkich klejnotów i biżuterii.
Tesla a FBI Swego czasu Teslą zainteresowało się nawet FBI, które śledziło jego poczynania. Rząd był głównie zainteresowany tzw. promieniem śmierci Tesli, który wystrzeliwałby ładunki elektryczności w kierunku wroga znajdującego się tysiące kilometrów dalej. Promień śmierci nigdy nie ujrzał jednak światła dziennego.
Współczesny, uprzemysłowiony świat jest w dużej mierze jego dzieckiem. Tesla był prawdziwym wizjonerem - dostrzegał rzeczy, których nikt inny nie zauważał. - tak określił go McNichol, autor książki.
Śmierć w zapomnieniu Nikola Tesla zmarł w 1943 roku w Nowym Jorku - w samotności i biedzie. Jego osobiste dokumenty zostały natychmiast zarekwirowane i utajnione przez FBI. Teorie Tesli do dzisiaj wzbudzają emocje teoretyków spisku, sugerujących że np. stworzony przez siły powietrzne USA projekt HAARP (High Frequency Active Auroral Research Program) może być wykorzystywany do wywoływania trzęsień ziemi i zdalnego sterowania umysłami.
Prestiż z 2006 roku W 2006 roku postać Tesli pojawiła się na wielkim ekranie w niezwykle sugestywnym filmie Prestiż autorstwa Christophera Nolana (twórcy filmów Memento i Mroczny Rycerz) przedstawiającym w interesujący sposób jego eksperymenty dotyczące regeneracji i teleportacji.
Świat przemysłowy nie istniałby bez Tesli Jeżeli wyeliminowalibyśmy ze świata rezultaty pracy pana Tesli, koła industrializacji przestałyby się kręcić... - powiedział na początku XX wieku Bernard Behrend, inżynier - elektryk.
Lepiej nie można byłoby chyba określić wkładu Nikoli Tesli w kształt współczesnego świata.
Mariusz Koryszewski
