Do tej pory pamiętam rozgoryczenie, gdy zaniepokojona matka wyłączała mi grę „Renegade”, każąc zabierać się do odrabiania lekcji. Jeśli wy też nie zdążyliście dość nacieszyć się grami z ośmiobitowych komputerów, jest szansa, by to nadrobić!
Do tej pory pamiętam rozgoryczenie, gdy zaniepokojona matka wyłączała mi grę „Renegade”, każąc zabierać się do odrabiania lekcji. Jeśli wy też nie zdążyliście dość nacieszyć się grami z ośmiobitowych komputerów, jest szansa, by to nadrobić!
Uchylić wieko „Spectrumny”
To było naprawdę dawno. W biurach królowały niemiłosiernie stukające maszyny do pisania i telefony z tarczą do wykręcania numerów. Żeby zadzwonić do rodziny w sąsiednim województwie, trzeba było kilka godzin czekać na łaskę i dobrą pamięć pani z centrali międzymiastowej. Tylko gdzieniegdzie, w pokojach dzieciaków, których ojcom udało się znaleźć posadę za granicą pojawiały niewielkie prostokątne pudełeczka z niebieskimi guziczkami i tęczowym znaczkiem w prawym dolnym rogu.
Spectrum na biurku
Żeby uruchomić grę na ZX Spectrum, przez fanów zwanym pieszczotliwie „Spectrumną” lub „gumiakiem” (ze względu na bardzo mało wytrzymałą, odlaną z gumy klawiaturę), trzeba było podłączyć go do telewizora i magnetofonu, pełniącego rolę dzisiejszych stacji dysków i CD ROM-u równocześnie. W tej ostatniej roli występowało z reguły dzieło zakładów Kasprzaka, na licencji niemieckiej firmy Grundig. Potem można już było katować joystick typu Kempston takimi hitami, jak „River Raid”, „Bomb Jack”, „Renegade”, „The Way of The Exploding Fist” czy „Commando”.
Pionierskie czasy nazywane we ówczesnej prasie (z niezapomnianym „Bajtkiem” na czele) „rewolucją mikrokomputerową” minęły bezpowrotnie. Pamięć RAM przeciętnego peceta jest co najmniej 1024 razy większa od tej, jaką mogła zaoferować „Spectrumna”. Zapisane na płytach CD, a coraz częściej DVD gry zawierają setki megabajtów grafiki i dźwięku. Komuż w czasach superrealistycznych gier FPP i cybernetycznie kreowanych idoli w stylu Lary Croft i Duke'a Nukema chciałoby się wracać do kanciastych ludzików, nakreślonych kilkoma kreskami pokoików i terkoczących „efektów dźwiękowych”?
Spectrum na pulpicie
A jednak. Mimo iż szesnasto, a w końcu trzydziestodwubitowe pecety dawno, dawno temu wyparły z naszych biurek ośmiobitową „Spectrumnę”, ogromna biblioteka gier napisanych na ten komputer (współczesne archiwa zawierają nawet do 10 tys. pozycji!) wciąż broni się przed odstawieniem do lamusa. Z pomocą miłośnikom emocji w stylu retro przyszły emulatory, czyli aplikacje tłumaczące programy z języka Spectrum na kod zrozumiały dla współczesnego komputera. Zainstalowana aplikacja sprawia, że starym programom wydaje się, iż są uruchamiane na prawdziwym „gumiaku”. Stworzenie takiej aplikacji nie jest szczególnie trudnym wyzwaniem, zważywszy że stanowiący serce Spectrum procesor Z80A firmy Zilog taktowany był procesorem o zawrotnej prędkości... 3,5 MHz .
Najdoskonalszym chyba emulatorem tego typu zbudowanym dla Windows jest darmowy program ZX 32 napisany przez Greka Vaggelisa Kapartzianisa. Wymagania sprzętowe? Procesor 486DX, (Mój Boże, kiedy toż to także niemal prehistoria!) i Windows 95 z Direct X. Po uruchomieniu programu możemy wybrać, z którą z wersji Spectrum chcemy pracować. Do dyspozycji mamy wszystkie typy, począwszy od podstawowej wersji „gumiaka” z 48 KB pamięci RAM, aż do produkowanych przez Amstrada pod koniec lat 80. wersji +2 i +3 ze 128 KB. Od tej pory korzystać możemy z potężnej biblioteki software'u przygotowanego na pionierski komputerek. Dla miłośników programowania w Spectrum Basic przygotowano tu nawet ściągę z funkcjami poszczególnych klawiszy.
Wszystkich, którzy przypominają sobie gehennę z ładowaniem programów z magnetofonu, mogę uspokoić. Wczytany z internetu plik - spectrumowy program - przeciągamy po prostu myszą do otwartego okna emulatora i wirtualne Spectrum wgrywa aplikację. Przed uruchomieniem gry czasami na ekranie wyświetla się przygotowana przez zapobiegliwych programistów z lat 80. instrukcja: „Stop the tape”...
Spectrum na WWW
Współczesne procesory „połykają” programy napisane dla swego przodka wraz z emulatorem, ledwo zauważając obciążenie. Brak wymagań sprzętowych stawianych przez archiwalne gry pozwolił jednak jeszcze bardziej uprościć sprawę. Cała gra na Spectrum wraz z systemem operacyjnym tego komputera zajmuje jedynie 64 kilobajty pamięci. No, czasem trochę więcej, gdyż najmłodsze tytuły powstały z myślą o Spectrum 128. Nawet razem z programem-emulatorem to jak na realia internetu (nawet tego modemowo-telefonicznego) bardzo, bardzo niewiele. Podobne objętości zajmują niewielkie obrazki - ikony, używane na stronach WWW. Nic więc nie stoi na przeszkodzie, by emulator napisać w zrozumiałym dla większości przeglądarek internetowych języku Java i umieścić na stronach WWW. Tak spreparowanych gier można używać na dowolnym komputerze zaopatrzonym w javową przeglądarkę. Załadowanie apletu uruchamiającego grę, trwa z reguły mgnienie oka. Na ekranie otwiera się małe okienko. Kilkukolorowa grafika, toporne literki, wyglądające jakby ktoś poskładał je z drewnianych klocków, brzęcząca muzyczka. Aha, tylko pamiętajcie, że gry na Spectrum są z reguły bardzo trudne...
Podpisy do obrazków:
„Atic Atac - Rycerz kontra demony”, jeden z pierwszych hitów na Spectrum.
„Knight Lore” - pierwsza gra z „trójwymiarową” grafiką (To znaczy, można się było poruszać w czterech kierunkach)
„Operation Wolf” - nr 1 na liście przebojów „Bajtka”. „Stosy trupów, hektolitry krwi, tony żelastwa” - pisał zdegustowany recenzent. Dalej uważacie, że pierwszą grą FPP był „Wolfenstein 3D”?
„Robocop” - „Komputeryzacja” przygód elektronicznego policjanta...
„Barbarian” - ... i walecznego barbarzyńcy, to hity z końca lat 80. Pojawia się nawet synteza mowy!
„Renegade” - brutalna walka w nowojorskim metrze.
www.spectrum.tu
http://www.worldofspectrum.org/
Bez zbędnych komentarzy. 10 tys. gier zręcznościowych, tekstówek i programów z ZX Spectrum. Dostępne w Javie i w formie plików emulatora. Uwaga! Na tej stronie łatwo utonąć na kilka dni!
http://dmoz.org/Computers/Emulators/Sinclair/ZX_Spectrum/
Emulatory Spectrum pod DOS, Windows, Linuksa i MacOS. Linki do stron z grami i programami.
http://www.jonlan.demon.co.uk/spectrum/
Czy naprawdę jesteś „userem” Spectruma? Sprawdź się quizie! Oprócz tego wiele archiwalnych zdjęć i wyszukiwarka programów.
http://www.spectrum.8bit.pl/menu/menu.html
Strona emulatora Spectrum w języku Java. Klikasz i na stronie otwiera się okienko z jakże znanym komunikatem: „(c) 1982 Sinclair Research Ltd.” Można programować w Basicu.
http://www.nvg.ntnu.no/sinclair/
Strona poświęcona twórcy ZX Spectrum sir Clive Sinclairowi i jego firmie. Jak się okazuje, Spectrum to tylko „produkt uboczny” zapalonego wynalazcy, konstruktora pierwszego na świecie kieszonkowego kalkulatora i przenośnego telewizorka. Obecnie koncentruje się na miniaturowych radiach.
http://www.geocities.com/SiliconValley/Bay/9932/
Strona domowa najlepszego, bezpłatnego emulatora Spectrum. W zestawie wiązanka gier. Dla posiadaczy starych kaset z programami specjalna aplikacja do zmieniania ich w pliki na PC!